Baro Nedir?
Kamu tüzel kişileri, idare hukukunun vazgeçilmez unsuru ve tartışmaların ekseriyetle etrafında döndüğü merkezlerinden biridir. Bu kamu tüzel kişileri arasında bir sınıf var ki, bunlar hukukumuza 1961 Anayasası ile girmiş ve 1982 Anayasası ile de kamu tüzel kişiliği kazanmış olan meslek kuruluşlarıdır. 1982 Anayasası’nın 135. maddesinde düzenlenen bu kuruluşlar belli mesleğe mensup kişilerin toplandığı kamu tüzel kişiliğine sahip kişi topluluklarıdır. En çok bilinen ve medyada duyulan meslek kuruluşları: esnaf ve sanatkarlar odası, ticaret ve sanayi odası, tabipler odası, mimarlar odası ve barolardır. Görüldüğü gibi bu kuruluşların isimleri genelde “oda” ile bitmekte iken bir tanesi bu düzeni bozmakta ve sui generis bir isme sahip bulunmaktadır: BARO.
Peki Bu İsim Farklılığı Neden?
Avukatların meslek kuruluşu olan baroların ismindeki farklılığın arkasında Orta Çağdan bu yana gelen ismiyle kaim bir gelenek yatmaktadır. Baro kelimesinin menşei Latince olup aslı “barra”dır. Dilimize ise Fransızca’daki karşılığı olan “barreau”dan geçmiştir. İngilizce’ye “bar” olarak çevrilen bu kelime, çubuk, engel ya da bariyer anlamlarına gelmektedir. Meslek kuruluşu olarak kullandığımız baro, aslında çubuklu engel demek olup bir mecaz-ı mürsel dolayısıyla hukuk bağlamında ayrı bir anlamı haizdir.
Bu anlam Orta Çağ Avrupa mahkemelerinin salon düzenlerinden gelmektedir. Baro ile savunma haklarının ebedi muhafızı avukatların ve yargılamanın diğer vazgeçilmez organları olan yargıç ve savcıların bulundukları konum ifade edilmektedir. Bar isimli engelin arkası halka açıkken önü ancak yargıç(lar)a, savcıya ve avukatlar ile onların temsil ettiği kişilerle izin verilen diğer görevlilere açıktır.
Bu mecazdan yola çıkılarak avukatların meslek kuruluşları baro ismini almıştır.
Baro Sınavını Geçmek
Ayrıca, Anglo-Sakson hukuk düzeninin hüküm sürdüğü ülkelerde avukatlık ruhsatı alabilmek için hukuk fakültesi mezunları “Bar Exam” isimli bir sınava girmektedir. Bu sınavın başarıyla sonuçlanması “passing the bar” şeklinde ifade edilir. Bu ifade ile de aslında mahkemedeki o çubuklu engelin, diğer bir deyişle de halka açık kısmın ötesine geçilebildiği söylenmek istenir.
Almanca Baro Nedir?
Elbette avukatların meslek kuruluşları her dilde aynı şekilde ifade edilmemektedir. Almanca’da baro, Almanya’daki diğer meslek kuruluşlarında olduğu gibi oda anlamına gelen “-e Kammer” kelimesiyle birlikte “Rechtsanwaltskammer” olarak ifade edilmektedir.
