Bu yazımızda marka ceza hukukundaki bazı temel kavramların İngilizce hukuk terminolojisindeki karşılıklarını inceleyeceğiz.
Uygulamada marka hukukunun cezai hükümlerine ilişkin kavramlar karıştırılabilmekte olup, çoğu terim için uygulamada bir terim birliği bulunmamaktadır. Bu sebeple bazı terimlerin karşılıklarını inceleyeceğiz.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nda marka haklarına ilişkin cezai hükümlerde marka hakkına tecavüz suçu düzenlenmiştir. Marka hakkına tecavüz suçunun İngilizce hukuk terminolojisindeki karşılığı “trademark infringement”tır. Hukuki anlamda tecavüz kelimesinin İngilizce Hukuk terminolojisinde kullanıldığı anlama göre abuse, breach, violation gibi karşılıkları olabilmektedir. Ancak marka hakkına tecavüz anlamında doğru ve kesin terminoloji “infringement” kelimesidir.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nda bir markanın aynısını veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini üreten, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi kanunda bir yıldan üç yıla kadar hapis cezaları ve para cezalarıyla karşılaşabilir. Cezai yaptırımları gerektiren durumlar genelde bir markanın ürününün taklidinin üretilmesi veya kanunda cezası öngörülen diğer eylemlere konu olması halinde söz konusu olmaktadır. Taklit/sahte ürün tabirinin uygulamada yanlış çevirileri sıkça karşımıza çıkmaktadır. “Fake” ve “imitation” kelimeleri her ne kadar taklit/sahte anlamını karşılıyor ve uygulamada zaman zaman kullanılıyor olsalar da, hukuki terminolojide en uygun olan ve en yaygın kullanılan karşılık “counterfeit”tir. Bu sebeple “taklit/sahte ürünler” için en uygun karşılığın “counterfeit goods” olduğu kanaatindeyiz.
Taklit ürünlerin aksine, marka hakkı sahibinin kendi üretimi olan orijinal ürünlerden bahsederken karşımıza farklı İngilizce karşılıklar çıkabilmektedir. “real”, “authentic” kelimeleri her ne kadar “orijinal ürünler” anlamını karşılıyor ve uygulamada zaman zaman kullanılıyor olsalar da, hukuki terminolojide en uygun olan ve en yaygın kullanılan karşılık “genuine goods”tur.
Bununla birlikte, marka hukukunda cezai yaptırım gerektiren eylemlerin tespiti amacıyla marka hakkına tecavüz niteliği oluşturan sahte ürünlerin tespit edilmesi ve el konulması amacıyla soruşturma dosyaları kapsamında arama-el koyma işlemleri gerçekleştirilmektedir. Savcılık talebi ve Sulh Ceza Hakimliği kararı ile kolluk kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen bu işleme ilişkin bazı terimlerin İngilizce karşılıklarını sizlerle paylaşmak isteriz.
Arama-el koyma ifadesi için uygulamada kullanılan doğru İngilizce hukuki terminoloji “search and seizure”dır. Dolayısıyla arama el koyma işlemi için “search and seizure operation”, arama el koyma tutanağı ifadesiiçin ise, “search and seizure report” karşılıkları kullanılabilir. Uygulamada el koyma ifadesi için “confiscation” çevirisi de karşımıza çıkabilmektedir ancak biz “seizure” çevirisinin daha uygun olduğu kanaatindeyiz.
Bununla birlikte bilindiği gibi marka hakkına tecavüz niteliğinde sahte ürünlerin tespiti ve el konulması işlemleri neticesinde yargılama sırasında veya yargılama sonrasında söz konusu ürünlerin imhası gerçekleşebilmektedir. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce Fikri Sınai Ceza Mahkemeleri nezdinde görülen davalarda sahte olduğu bilirkişi raporu ile tespit edilen sahte ürünlerin yargılama sonunda hüküm ile birlikte imhasına karar veriliyordu. Ancak Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 163. Maddesinde öngörülen hızlı imha prosedürü sonucu sahte ürünlerin imhası, yine ilgili maddede öngörülen şartlar dahilinde, soruşturma veya kovuşturma aşamasında da yapılabilmektedir. Bu gibi ürünlerin imhası için İngilizce hukuk terminolojisinde farklı çevirilerle karşılaşabilmekteyiz. İmha prosedürü için “disposal” ve “destruction” gibi çeviriler kullanılabilmektedir. Ancak biz sahte ürünlerin imhası işlemi için “destruction” ifadesinin daha doğru İngilizce hukuksal terminoloji olduğu kanaatindeyiz. Bu durumda Sınai Mülkiyet Kanunu’nda öngörülen “hızlı imha prosedürü” ifadesinin de, “fast destruction procedure” olarak çevrilmesi uygun olacaktır.
